Uşak Gazeteciler Derneği Başkanı Serkan Karayol geçtiğimiz günlerde Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen basın ve gazetecilik mesleğinde çalışanlara 'yıpranma payı' getiren düzenleme hakkında konuştu.  Karayol; “ Anayasa mahkemesi kararının ardından doğacak hukuki boşluğun doldurulması amacıyla yapılacak çalışmanın, hak kaybına yol açmadan sonuçlanmasını ve 5953 sayılı yasa kapsamında görev yapan  tüm meslektaşlarımızın yıpranma hakkından yararlanmasını istiyoruz” dedi.
Anayasa Mahkemesinin “Basın Çalışanlarının Yıpranma Hakkına İlişkin” aldığı karar gereği, 14 Kasım 2020 tarihine kadar, gazetecilerin fiili hizmet süresi zammından yararlanabilmesi için yasama organının “kanuni” düzenleme yapması gerektiğini hatırlatan Karayol ; “Uşak Gazeteciler Derneği olarak gazetecilik mesleğinin basın kartı sahibi koşuluna bağlı olmadan yapılan ağır ve tehlikeli bir iş olarak kabul edilmesini, 5953 sayılı yasa (meslek çalışanlarınca bilinen 212 sayılı yasaya ) tabi görev yapan gazetecilerin anayasal sosyal güvenlik hakkının sonucu olan fiili hizmet süresi zammının basın kartı koşusuna bağlanmadan geri verilmesini istiyoruz. Aksi halde meslektaşlarımızın yaşayacağı hak kaybı, emeklerinin gaspedilmesi anlamına gelecektir.” Şeklinde konuştu. 

BASIN ÇALIŞANLARININ YIPRANMA HAKKINA İLİŞKİN YAPILAN ÇALIŞMALAR; 
1.10.2008'DEN ÖNCE
5510 sayılı Kanundan önce yürürlükte olan 506 sayılı Kanun gereğince basın mensuplarına çalışmalarından dolayı yıpranma hakkı olarak "itibari hizmet süresi" verilmekte idi.
Bu kanun kapsamında basın çalışanlarına çalıştıkları her 360 gün için 90 gün itibari hizmet süresi verilmekteydi. Bu süreler başta da belirttiğim emeklilik şartlarından olan sigortalılık süresine eklenir ve yaş hadlerinden de indirim sağlanırdı.
1.10.2008'DEN SONRA
Basın mensubu çalışanların ellerinde bulunan yıpranma hakkı 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihi olan 1.10.2008 tarihinde kaldırılmıştır. Bu tarihten itibaren basın çalışanlarına da diğer 4/a kapsamında çalışanlar gibi prim ödenmeye başlandı.
Ancak 13.01.2013 tarihinde yürürlüğe giren 6385 sayılı Kanun ile basın mensuplarına yıpranma hakkı geri verildi ve 01.02.2013 tarihinden sonra primleri bu şekilde ödenmeye başlandı. Daha önce "itibari hizmet" olarak adlandırılan çalışmalar bu kanun ile "fiili hizmet süresi zammı" adını aldı.
Ayrıca 1.10.2008 - 01.02.2013 tarihleri arasındaki çalışmalar için prim farkını ödemek şartıyla ilgili basın çalışanlarının bu günler için de yıpranma hakkı kazanmaları sağlandı. Basın çalışanlarının yukarıda belirtilen haklardan faydalanabilmeleri için ilgili kanunları gereğince sarı basın kartına sahip olmaları şartı getirildi.
Geçtiğimiz günlerde Anayasa Mahkemesi (AYM), 13.01.2013 tarihinde yürürlüğe giren 6385 sayılı Kanun ile basın mensuplarına yıpranma hakkı getiren düzenlemeyi Anayasa'nın 13 ve 60'ıncı maddelerine aykırı olduğu gerekçesiyle iptal etti. 
İş mahkemesi, düzenlemenin iptali için yaptığı başvuruda, ‘basın kartı sahibi olan’ ve ‘olmayan gazeteciler’ şeklinde ikili bir ayrımın ortaya çıktığını, bu durumun aynı işi yapanlar arasında sigortalılık hakları bakımından farklı düzenlemelere tabi olma sonucu doğurduğunu, ayrıca basın kartı alabilmek için basın iş sözleşmesi kapsamında çalışma şartının olması nedeniyle çalışanın basın kartı almasının işverenin yetkisine bırakıldığını ve kanundaki eksiklikten kaynaklanan bu durumun çalışma hakkı ve eşitlik hakkını ihlal ettiğini savundu." ifadelerine yer verdi.

ÜHA / UŞAK